Okres przed wybuchem II wojny światowej
Pierwsza szkoła, jaka powstała na ziemi rożnowskiej, była związana z ufundowaniem parafii w 1661 r. przez Jana Wielopolskiego, kasztelana wojnickiego, późniejszego wojewodę krakowskiego. Była to szkółka parafialna, jednak nie cieszyła się ona zbyt dużym powodzeniem u biednej miejscowej ludności, która nie doceniała roli nauki w życiu codziennym.
Niestety, do dziś przetrwały bardzo skromne informacje dotyczące rozwoju szkolnictwa publicznego na naszym terenie w XIX w. oraz 1. połowie XX w.
Można odnaleźć wzmianki o szkole parafialnej w Rożnowie istniejącej w połowie XIX w., której patronami mieli być właściciele wsi: w 1844 r. w tej szkole nauczycielem był organista Kazimierz Jaworski, uczyło się w niej 5 uczniów. W szkolnym obwodzie bobowskim, do którego wówczas należała nasza wieś, było w sumie 8 szkół parafialnych i 3 szkoły trywialne (Bobowa, Ciężkowice, Grybów).
W 1850 r. w szkole parafialnej organista P. Soświński uczył 11 dzieci. W XIX w. dość często nauczycielami byli organiści, gdyż nauczycieli brakowało, a organiści mieli ukończone szkoły na takim poziomie, który pozwalał na uczenie dzieci czytania, pisania, rachowania i śpiewu.
W 1858 r. powstała w Rożnowie szkoła ludowa jednoklasowa. Naukę w niej odbywało w pierwszym roku funkcjonowania 46 uczniów. Patronem szkoły był miejscowy ksiądz proboszcz, a nauczycielem organista Jan Woźniak, który uczył w niej w latach 1858-1871. Funkcjonowała również tzw. szkółka niedzielna, czyli zajęcia prowadzone w niedzielę w formie nauki powtórzeniowej (dopełniającej).
Liczba uczniów w rożnowskiej szkole ludowej zmieniała się i wynosiła się w latach 1858-1870 przeważnie ok. 50-60 uczniów, a w szkółce niedzielnej ok. 30-40 uczniów. Najmniej uczniów było w tym okresie w 1862 r. (36), a najwięcej w 1864 r. (61), odpowiednio w szkółce niedzielnej w 1860 r. (22), w 1869 (39). W Galicji wówczas do szkół uczęszcza nieco ponad 30% dzieci.
Później nauczycielami byli: Józef Grzegorczyk (1872-1878), Sylwery Woliński (1879) Franciszka Winter (1880-1898), Maksymilian Klag (1899). Franciszka Winter, choć początkowo była na zastępstwo, uczyła w Rożnowie 19 lat (później uczyła w Jelnej w l. 1899-1914). W latach 80. XIX w. szkoła miała ponad 60 uczniów.Warto nadmienić, że pierwsza czytelnia w Rożnowie została założona w 1898 r.
W 1900 i 1901 r. w szkole uczy Eleonora Borkowska. W latach 1902-1904 nauczycielem jest Bolesława Kędzierzawska. Kolejnym nauczycielem jest Jan Nowak, który uczył w latach 1905-1906. W 1907 r. nauczycielem w rożnowskiej szkole był Tomasz Malisz (wcześniej uczył w Podolu), który prowadził zajęcia do 1914 r., czyli do wybuchu I wojny światowej.
Rodzice bardzo rzadko decydowali się na wysłanie dziecka do szkoły powszechnej ze względów ekonomicznych, a do wyjątków należała nauka dziecka w szkole średniej. W latach 1895-1914 tylko dwoje dzieci z Rożnowa uczęszczało do szkoły średniej.
W 1922 r. przysiółki Zagórze i Gierowa zostały odłączone od szkoły w Rożnowie ze względu na utrudniony dostęp do budynku (brak możliwości przeprawy przez rzekę Dunajec). W roku szkolnym 1922/23 na 256 uczniów, którzy powinni uczęszczać do szkoły, chodziło zaledwie 156.
W 1926 r. istniała dwuklasowa Szkoła Powszechna w Rożnowie nad Dunajcem, jej kierownikiem był Franciszek Czajka.
W roku szkolnym 1930/31 istniała już szkoła trzyklasowa w Rożnowie, jednak jej poziom nie był zbyt wysoki. W szkole 3-klasowej jednym z nauczycieli była niedługo Maria Anna Chwalibożanka.
W 1939 r. do rejonu publicznej szkoły powszechnej w Rożnowie należały wsie i przysiółki: Rożnów, Radajowice, Zagórze, Gierowa, Łaziska.
W czasie okupacji nauka odbywała się nadal, ale na poziomie klas najmłodszych, uczyła, Pani Piechowicz. Dodatkowo po powstaniu struktur Polskiego Państwa Podziemnego, rozpoczęto tajne nauczanie na poziomie różnych szkół.W gminie Kobyle Gródek uczyło wówczas potajemnie czworo nauczycieli. Wśród nich był Paweł Kozicki, który uczył w Rożnowie od 1942 r., prowadząc komplety, czyli tajne nauczanie, w zakresie szkoły powszechnej i kl. I gimnazjum. Są również informacje o kilku polskich technikach na Zaporze (nazwisk nie ustalono), którzy prowadzili komplety w zakresie szkoły średniej.
Czas po zakończeniu II wojny światowej
Po II wojnie światowej, od roku szkolnego 1948/49 dzieci w Rożnowie mogły uczęszczać do 7-klasowej szkoły powszechnej, a uczniowie mieli lekcje w drewnianym budynku szkolnym; obecnie ten obiekt nie istnieje. W budynku tym były tylko dwie saleoraz mieszkanie dla nauczyciela i kancelaria kierownika szkoły, więc dzieci uczyły się również we dworze. Na sale lekcyjne były wynajmowane także pomieszczenia w domach prywatnych, np. u p. Michalika (obecnie budynek przy szkole), na „Giercówce”(obecnie u p. Henryka Hajduka), czy p. Wójsa koło Dunajca, ale również w pobliżu zamku górnego (własność p. Hajdugów). Na przerwach nauczyciele pokonywali duże odległości, aby dotrzeć na swoje zajęcia.
W pobliżu budynku „starej szkoły” było małe boisko sportowe. W tamtym okresie liczba uczniów w danym oddziale klasowym wynosiła około 30 i więcej.
Jak wynika z wywiadów z mieszkańcami naszej miejscowości plan budowy nowej szkoły był jeszcze przed wybuchem II wojny światowej i popierała go ówczesna hrabina Stadnicka. Udało się nawet zgromadzić część materiałów budowlanych, jednak działania te przerwała wojna.
Budowę obecnej szkoły rozpoczęto w 1955 r., a ukończono w 1959 r. Starania o wydzielenie gruntu pod budowę z zasobu pozostałego po majątku Stadnickich rozpoczęto jeszcze w 1949 r. Formalnie grunt został przydzielony w 1959 r., kiedy budowa szkoły dobiegała końca.
Budową szkoły (obecny budynek) zajmował się ówczesny kierownik szkoły Stanisław Górka i Komitet Budowy Szkoły w Rożnowie. Jak wynika ze wspomnień mieszkańców tworzyli go m.in. Aniela Pruchnicka i Andrzej Kurcz (niestety, pozostałe nazwiska są nieznane). Duży wkład w budowę tego obiektu włożyła również nauczycielka tej szkoły Franciszka Wolak. Kierownikiem budowy był Zdzisław Zając.
Uzyskanie pozwolenia na budowę oraz funduszy wymagało od komitetu dużego zaangażowania. Potrzebny był wkład własny,dlatego mieszkańcy Rożnowa zadeklarowali, że złożą datki, aby pokryć część inwestycji. Zorganizowano zbiórkę pieniędzy, które przeznaczono na zakup kamienia niezbędnego przy budowie. Dodatkowo mieszkańcy Rożnowa chętnie przychodzili na plac budowy, aby swoją nieodpłatną pracą przyspieszyć jej zakończenie. Trzeba nadmienić, że początkowo władze godziły się na niewielką szkołę. Jednak prośby przedstawicieli komitetu budowy i rozmowy z władzami oświatowymi w Krakowie dały efekt w postaci możliwości budowy dużego obiektu. Jednym z argumentów było istnienie na terenie wsi elektrowni rożnowskiej jako dużego zakładu pracy. W przekonywaniu władz oświatowych udział miały także dorodne łososie z Dunajca, którymi częstowali rożnowiacy.
Starsi mieszkańcy Rożnowa wspominają, że 1 września 1959 r. w naszej miejscowości wybuchła wielka radość, bo oddano do użytku pierwszą tak dużą i tak nowoczesną, jak na owe czasy, szkołę w gminie. Znajdowało się w niej 7 sal lekcyjnych, biblioteka z czytelnią, zaplecze kuchenne, sekretariat-kancelaria dyrektora, pokój nauczycielski oraz mieszkania dla nauczycieli na II piętrze.Wewnątrz szkoły nie było toalet (ze względu na ograniczone środki finansowe). Znajdowały się one w specjalnie wybudowanym budynku obok szkoły, który nie posiadał ogrzewania. W każdej klasie był piec kaflowy – dzięki niemu było ciepło w pomieszczeniu mimo nieszczelnych okien.
Nowo wybudowana szkoła szybko znalazła chętnych do zorganizowania w niej letnich kolonii (m.in. z Olkusza i Nowej Huty). Również Polskie Towarzystwo Schronisk Młodzieżowych zarezerwowało salę gimnastyczną na potrzeby obozów wędrownych dla młodzieży szkolnej. W szkole było 25 łóżek do dyspozycji turystów. Schronisko działało w okresie letnich wakacjido drugiej połowy lat 80. XX w., a prowadził je dyrektor szkoły.
W szkole dla dzieci i młodzieży były zorganizowane drużyny zuchów i harcerzy.
Panie Franciszka Wolak i Teresa Zając prowadziły zespoły taneczne, które brały udział w występach (m.in. pierwszomajowych, dożynkach oraz wyjazdach do okolicznych miejscowości).
W nowej szkole działała też orkiestra szkolna prowadzona przez pana Jana Dziedzica, która swą grą uświetniała wiele uroczystości . Jej najsłynniejszym uczniem był Jerzy Kurcz, późniejszy profesor Akademii Muzycznej w Krakowie.
W opuszczonym budynku starej szkoły największe pomieszczenie wyposażono w warsztaty stolarskie i narzędzia, więc tam, w ramach zajęć technicznych, uczniowie wykonywali różne prace.
W pierwszych latach po II wojnie światowej i na początku lat 50. istniała w Rożnowie 3-letnia Publiczna Średnia Szkoła Zawodowa. Była przeznaczona dla młodzieży pracującej, która ukończyła szkołę podstawową. Istniała kilka lat.
W latach 50. była również utworzona szkoła podstawowa dla pracujących, której celem było umożliwienie uzyskania wykształcenia podstawowego przez dorosłych.
W 1957 r. w Publicznej Szkole Powszechnej w Rożnowie nauczyciele byli zatrudnieni na 8 etatach.W szkole były wówczas inne nazwy niektórych przedmiotów: robótki ręczne (technika), śpiew (muzyka), rysunek (plastyka), wychowanie cielesne (wf), a uczniów oceniano skalą ocen od 2 do 5 (5 – bardzo dobry, 4 – dobry, 3 – dostateczny,2 – niedostateczny). Uczniowie chodzili w granatowych chałatach z białymi kołnierzykami. Był to również czas, gdy na lewym ramieniu uczniowie nosili przypięte lub przyszyte tarcze, czyli małe plakietki z nazwą szkoły (i numerem szkoły, jeśli szkoła taki posiadała).
W roku szkolnym 1966/67 ustanowiono w szkołach podstawowych naukę w systemie ośmioklasowym. Stan ten trwał do roku szkolnego 1999/2000, kiedy wprowadzono 6-letnią szkołę podstawową i utworzono 3-letnie gimnazja jako ogniwo między szkołą podstawową a szkołą średnią.
Mieszkańcy Rożnowa byli również angażowali się w przebudowę drogi do szkoły.
W latach sześćdziesiątych do naszej szkoły uczęszczało rocznie średnio ok. 350 uczniów. Natomiast w latach 70.-90.było to średnio ok. 245 uczniów rocznie.
W drugiej połowie lat 80. XX w. przeprowadzono w szkole remont.Powstały wówczas toalety oraz instalacja centralnego ogrzewania. Na II drugim piętrze do 2003 r. znajdowały się mieszkania dla nauczycieli. Po opuszczeniu ich przez lokatorów utworzono z nich sale lekcyjne.
Przez cały okres swojego istnienia budynek szkolny służył mieszkańcom Rożnowa. Odbywały się tu zebrania wiejskie, zabawy i festyny. W latach 60. i 70. mieściło się w szkole również kino prowadzone przez Jana Wzorka. Filmy wyświetlane były w każdą niedzielę na holu pierwszego piętra.
Gimnazjum w Rożnowie
We wrześniu 1999 r. utworzono w naszej szkole Gimnazjum nr 1, które istniało 20 lat. Przez cały czas jego funkcjonowania kierowała nim mgr Agata Fyda.
Rożnowskie Gimnazjum we wrześniu 2003 r. zostało połączone ze Szkołą Podstawową, dając początek Zespołowi Szkół w Rożnowie, który istniał do września 2017 r.
Ostatnia klasa gimnazjalna ukończyła edukację w czerwcu 2019 r. Do naszego gimnazjum uczęszczało 832 gimnazjalistów z Rożnowa, Roztoki-Brzeziny i Tropia.
Rozbudowa bazy sportowej
Boisko asfaltowe
W 2004r. nasze małe ziemno-piaskowe boisko przy szkole otrzymało nawierzchnię asfaltową.
Sala gimnastyczna
Uczniowie naszej szkoły zajęcia z wychowania fizycznego mieli w maleńkiej sali gimnastycznej.
Budowę nowej hali gimnastycznej rozpoczęto w 1997 r. – wtedy to wykonano fundamenty, w 2000 r. wzniesiono ściany, a w 2002 r. halę przykryto dachem. Prace wykończeniowe trwały do początku 2004 r. We wrześniu 2004 r. nastąpiło uroczyste otwarcie sali gimnastycznej, wówczas największej w naszej gminie.
Powstanie „Orlika”
Od końca 2011 r. nasi uczniowie i mieszkańcy Rożnowa mogą korzystać z dużego boiska ze sztuczna trawą, tzw. Orlika.
Plac zabaw
Nasi najmłodsi uczniowie od 2012 r. mogą się cieszyć utworzonym przy szkole placem zabaw, który zyskał duże powodzenie również wśród najmłodszych mieszkańców Rożnowa.
Dyrektorzy Szkoły w Rożnowie
- Paweł Kozicki (kierownik szkoły w l. 1945-1954)
- Franciszka Wolak (pełniła funkcję kierownika szkoły 1.09.1954-31.08.1955)
- Stanisław Górka (prawdopodobnie od 1955r.kierownik szkoły, a od 1972 r do 1987r. dyrektor szkoły, jako nauczyciel do 1989r.)
- Mieczysław Bugajski (dyrektor szkoły podstawowej od 1.08.1987r. do 2004r.)
- Agata Fyda(dyrektor gimnazjum w l. 1999-2004, a od września 2004r. do 2017r. dyrektor zespołu szkół; od 2017 r. do 2019 r. dyrektor szkoły podstawowej),
- Teresa Durałek (dyrektor szkoły podstawowej od 2019r.)
Nauczyciele szkoły w Rożnowie w latach 1945-2000
Do grona nauczycieli naszej szkoły w tym okresie należą:
- Anna Paszkiewicz,
- Janina Kurczówna (Kurcz),
- Katarzyna Łącka,
- Henryka Rośkowa (właściwie Rosiek, z domu Nieznajomska),
- Stanisław Górka (uczył do 1989r.),
- Eugenia Górka (uczyła w l. 1950-1991),
- Rawska (w l. 40. uczyła jęz. francuskiego),
- Franciszka Wolak (z domu Waligóra, uczyła w naszej szkole w latach 1947-1990; w roku szkolnym 1954-55 pełniła funkcję kierownika szkoły),
- Maria Kozicka (uczyła w l. 1945-1954),
- Teresa Zając,
- Piotr Nieć,
- Aleksandra Młodkowska,
- Franciszek Rosiek,
- Władysława Samolej (z domu Zięcina, uczyła w l. 1946-1984),
- Kurcz,
- Jarek (tak brzmi nazwisko, imię nieustalone)
- Twardowska,
- Kulig,
- Liberda,
- Zbigniew Smajdor,
- Bałuszyńska,
- Bronisława Nidecka (uczyła w l. 1963-1999),
- Wanda Szkarłat (z domu Cisoń),
- Zofia Górowska (uczyła w l. 1976-1993),
- Trąbińska,
- Krystyna Sojka,
- Maria Michalik,
- Teresa Zając,
- Adam Juchniewicz,
- Maria Gondek (uczyła w l. 1969-1998),
- Leszek Ogorzałek,
- Józefa Padula (uczyła w l. 1972-1980),
- Teresa Młodkowska (uczyła w l. 1970-2000),
- Elżbieta Pawlikowska,
- Piotr Korwin,
- Celina Korwin,
- Danuta Kowalczyk,
- Hajduk Sabina,
- Stanisława Damasiewicz,
- Danuta Król,
- Agata Orzechowska (z domu Garbacz),
- Agata Fyda (uczyła do 2019),
- Beata Hajduga (Hajduk, uczyła w l. 1984-2018),
- Zofia Mizera (uczyła do 1996),
- proboszcz Adam Ptak (uczył religii w szkole w l. 1990-1994, wcześniej na organistówce),
- Jolanta Kołodziej ( uczy od 1984)
- Józef Klimek,
- Teresa Kozłowska (z domu Pruchnicka, uczyła w l. 1985-2000),
- Stanisław Bukowski (uczył w l. 1982-2012),
- Mieczysław Bugajski (uczył w l. 1981-2005),
- Irena Jankowska,
- Dorota Kwiatkowska,
- Jarosław Musiał,
- proboszcz Kazimierz Kapcia (uczył w l. 1994-2002),
- Iwona Gościmińska (z domu Borkowska, uczy od 1987),
- Katarzyna Krawczyk(z domu Krawczyk, uczy od 1993),
- Krystyna Różańska, ( uczy od 1998)
- Małgorzata Bugańska (z domu Gondek),
- Stanisław Gościmiński (uczył w l. 1987-2010),
- Teresa Durałek (uczy od1996.),
- Wiesława Gąsiewicz (uczyła w l.2000-2009),
- Małgorzata Hajduk (z domu Grzegorzek, uczy od 2000r.),
- Jadwiga Sadłoń (z domu Orzeł, uczy od 2000r.).
Informacje zostały zaczerpnięte z powszechnie dostępnych źródeł znajdujących się w Internecie, z mojej pracy magisterskiej oraz pozyskane z wywiadów przeprowadzonych przez uczniów i pracowników naszej Szkoły ze swoimi krewnymi i znajomymi.
Bardzo dziękuję wszystkim Państwu, którzy zechcieliście się podzielić swoją wiedzą i zbiorami. W szczególności dziękuję za pomoc: Państwu Grażynie i Ryszardowi Górka, Pani Teresie Kozłowskiej, Państwu Bugajskim z Wiesiółki, Pani Grażynie Wolak, Pani Małgorzacie Bednarskiej, Panu Michałowi Winiarskiemu, Panu Jarosławowi Musiałowi, Pani Iwonie Gościmińskiej.
Zdajemy sobie sprawę, że zebrane wiadomości to zaledwie jakaś cząstka historii szkoły w Rożnowie. Wiele informacji, których tu nie ma, pozostaje w pamięci mieszkańców Rożnowa, w rozmaitych dokumentach, na fotografiach. Dlatego bardzo prosimy wszystkie osoby, które chciałyby się podzielić swoimi wiadomościami o przeszłości szkoły, jej nauczycielach, różnych wydarzeniach, swoimi zdjęciami klasowymi oraz z widokiem na budynek szkoły i najbliższej okolicy – o kontakt z nami.
Zebrali i opracowali
Małgorzata i Grzegorz
Hajduk